Historia
Budynek został zaprojektowany w 1903 r. przez ojca, a zarazem mistrza łódzkiej secesji i jednego z najwybitniejszych architektów w historii miasta – Gustawa Landau-Gutentegera. W realizacji doskonale połączono bogactwo ornamentów, powszechnie kojarzone ze Art Noveau, z zapowiadającym estetykę modernizmu podkreślaniem tektoniki budynku i jego nowoczesnej, żelbetowej konstrukcji.
Kamienica wyróżnia się z otoczenia wysokością, ogromnymi przeszkleniami witryn oraz charakterystyczną kopułką wieńczącą majestatyczny gmach. Specyficzne dla śródmieścia Łodzi długie, biegnące po skosie, sięgające w głąb kwartału podwórko stało się dla nas pretekstem do artystycznej aranżacji. Przestrzeń dopełniliśmy podświetlaną fontanną z rzeźbiarskimi akcentami inspirowanymi industrialnym DNA miasta oraz licznymi nasadzeniami – każda z naszych inwestycji ma „zielony wyróżnik”.
Naszym celem było dopisanie interesującego, a przy tym pięknego rozdziału w historii tej wyjątkowej nieruchomości. Szybkie i kompletne wyprzedanie lokali mieszkalnych oraz usługowych, niesłabnące zainteresowanie mediów oraz influenserów, a także częste wizyty turystów są dla nas najlepszą rękojmią odniesionego sukcesu.
Wczesne lata
Na początku XIX wieku działka przy Piotrkowskiej 37 była częścią planu urbanistycznego Nowego Miasta, projektu stworzonego przez inżyniera Jana Pomianowskiego. Początkowo znajdował się tu skromny, drewniany dom.
Powstanie kamienicy
W 1894 roku Dawid Szmulewicz zakupił działkę. W 1903 roku zlecił znanemu architektowi, Gustawowi Landau-Gutentegerowi, zaprojektowanie nowej kamienicy w popularnym wówczas stylu secesyjnym. Budowę ukończono w 1904 roku.
Okres międzywojenny
Po zakończeniu I wojny światowej kamienica przeszła w ręce nowych właścicieli. Budynek pełnił funkcje mieszkalne i komercyjne, mieściły się tu różne sklepy i lokale usługowe.
II wojna światowa
Podczas II wojny światowej kamienica była użytkowana przez okupacyjne władze niemieckie. Po wojnie budynek został znacjonalizowany.
Powojenne lata
W 1945 roku w kamienicy otwarto pierwszą w Łodzi wypożyczalnię książek dla dzieci i młodzieży. W kolejnych latach budynek przeszedł różne renowacje, dostosowując się do zmieniających się potrzeb mieszkańców i użytkowników.
Współczesność
Po transformacji ustrojowej w 1989 roku, kamienica została poddana gruntownej renowacji. Obecnie jest to miejsce, które łączy funkcje mieszkalne, biurowe i komercyjne. Piotrkowska 37 jest częścią tętniącej życiem ulicy, która przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Nowa karta historii
Kamienica przy Piotrkowskiej 37 to nie tylko budynek, ale także świadectwo bogatej historii Łodzi. Od czasów intensywnego rozwoju przemysłowego, przez trudne lata wojenne, po współczesność, jest ona symbolem przemian i trwałości. Każdy etap jej istnienia odzwierciedla dynamiczne losy miasta i jego mieszkańców.
Rozświetlenie Łodzi: Od lamp naftowych do światła elektrycznego
„Lampiarz” i historia łódzkiej energetyki
Przed kamienicą przy ulicy Piotrkowskiej 37 stoi „Lampiarz”, pomnik upamiętniający 100-lecie łódzkiej energetyki, które przypadało 18 września 2007 roku. Pomnik przedstawia elektryka stojącego na drabinie podpartej o słup, obok którego leży torba będąca jednocześnie siedziskiem-ławeczką. Został on odsłonięty 21 września 2007 roku. Pomnik stanął przed dawną witryną sklepu „American Diamant Palace”, którą 7 maja 1906 roku po raz pierwszy w Łodzi rozświetliło światło elektryczne z „Prowizorium I” umieszczonego w podziemiach Grand Hotelu. Pomnik jest częścią Galerii Wielkich Łodzian, której autorem jest Marcel Szytenchelm.
W 1872 roku na ulicy Piotrkowskiej zabłysła pierwsza prywatna lampa elektryczna, zainstalowana przez fabrykanta Ludwika Meyera w podziemiach Grand Hotelu. Pierwsza uliczna latarnia elektryczna została uruchomiona 2 sierpnia 1887 roku, pełniąc jednocześnie funkcję reklamy hotelu. Na kolejne latarnie elektryczne mieszkańcy musieli czekać dwie dekady. W 1895 roku niemieckie Towarzystwo Akcyjne „Siemens & Halske” zgłosiło chęć uruchomienia ogólnomiejskiej elektrowni, ale dopiero w 1906 roku petersburskie Towarzystwo Oświetlenia Elektrycznego zainstalowało pierwszy kabel niskiego napięcia, który zasilił witrynę przy Piotrkowskiej 37.
Pierwsze miejskie elektryczne lampy pojawiły się w Łodzi w 1908 roku, po wygaśnięciu koncesji Gazowni Łódzkiej. Pierwsze cztery latarnie stanęły na rynku Nowego Miasta, a rok później na ulicy Piotrkowskiej zainstalowano kilkadziesiąt kolejnych. Wcześniej Łódź oświetlana była przez latarnie naftowe i rewerberowe, które zapalano od zmierzchu do godziny 1 w nocy.
Gazowe oświetlenie uliczne wprowadzono w 1869 roku. Firma Wiliam Cartwright Holmes et Co z Londynu podpisała kontrakt na budowę gazowni, którą ukończono w 1869 roku. Zainstalowano 200 latarni, w tym 89 na Piotrkowskiej. Do końca XIX wieku liczba latarni gazowych rosła, osiągając 643 sztuki w 1891 roku. W latach 80. XIX wieku fabrykanci wprowadzali gaz w swoich zakładach, a w niektórych miejscach, jak luksusowe wille czy teatry, stosowano również oświetlenie elektryczne.
W 1906 roku petersburskie „Towarzystwo Elektrycznego Oświetlenia 1886 r.” uruchomiło tymczasową elektrownię o mocy 60 kW w Grand Hotelu, a we wrześniu 1907 roku rozpoczęła działalność elektrownia przy ulicy Targowej. Do 1914 roku liczba odbiorców energii elektrycznej wzrosła do 7642. Pierwsze latarnie elektryczne pojawiły się na Nowym Rynku, a w 1909 roku w Łodzi było 86 latarni elektrycznych, wzrastając do 163 w 1914 roku.
Większość łódzkich ulic nadal korzystała z oświetlenia gazowego. W 1904 roku w Łodzi było 1907 lamp gazowych, a w 1909 roku ich liczba wzrosła do 2313. W 1912 roku lampy gazowe oświetlały tylko odcinek Piotrkowskiej od Głównej do Górnego Rynku, podczas gdy reszta miasta stopniowo przestawiała się na oświetlenie elektryczne.